Адзiны партал  фiнансавай граматнасцi для моладзі
рус
  • Падзеі
    • Алімпіяда
    • Конкурс відэаблогераў
    • Конкурс студэнтаў
    • Іншыя мерапрыемствы
    • Навіны
  • Медыя
    • Відэа
    • Фота
  • База ведаў
    • Тэарэтычны падраздзел
      • Грошы
      • Уклады
      • Крэдыты i фінансаванне
      • Налогі
      • Процідзеянне махлярству
      • Асабісты бюджэт
      • Інвестыцыі
      • Безнаяўны разлік
      • Страхаванне
      • Частыя пытанні
    • Кнігі
    • Брашуры
    • Прэзентацыі
    • Заданні алімпіяды
    • Слоўнік
  • Гульні
  • Тэсты

Памер:

А

А

А

Тып:

T

T

Колер:

К

К

К

будзь у цэнтры падзей

Тыдзень фінансавай граматнасці 2025
"Навядзі парадак у асабістых фінансах" – Нацыянальны банк аб'яўляе конкурс відэаблогераў
Вызначаны пераможцы рэспубліканскай алімпіяды па фінансавай граматнасці сярод навучэнцаў
Вызначаны пераможцы конкурсу на лепшую работу па эканамічнай тэматыцы сярод студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў
Усе падзеі

Будзь заўсёды ў тэме

  • Грошы
  • Уклады
  • Крэдыты i фінансаванне
  • Налогі
  • Процідзеянне махлярству
  • Асабісты бюджэт
  • Інвестыцыі
  • Безнаяўны разлік
  • Страхаванне
  • Частыя пытанні
Гісторыя
Цяжка сабе ўявіць сучаснае жыццё без грошай. Грошы - гэта мера кошту, сродак плацяжу, адна з формаў назапашвання зберажэнняў. Пры выкарыстанні грошай вытворца тавару мае магчымасць прадаць свой тавар сёння, а купіць сыравіну, напрыклад, толькі праз тыдзень. Пры гэтым ён можа прадаць свой тавар у адным месцы, а купіць патрэбны яму зусім у іншым. Такім чынам, грошы як сродак звароту пераадольваюць часавыя і прасторавыя абмежаванні пры абмене. Гэта найважнейшая вынаходніцтва чалавецтва, без якога развіццё грамадства было б немагчымым. Даволі доўга чалавек абыходзіўся без грошай. Многія тысячагоддзі адзіным спосабам атрымаць жаданае служыў просты абмен таварамі,  гэта значыць бартэр. Лішкі ўласнай вытворчасці абменьваліся на лішкі, наяўныя ў...
Даведацца больш
Падатак
Банкаўскі ўклад - гэта не толькі спосаб захаваць грошы, але і крыніца дадатковага даходу. І ў некаторых выпадках з такога даходу трэба плаціць падаткі. Калі размясціць уклад у беларускіх рублях на тэрмін больш за 1 год, а ўклад у замежнай валюце на тэрмін больш за 2 гады, то падаходным падаткам сума працэнтаў не абкладаецца. А вось калі тэрмін вашага рублёвага дэпазіту складае менш за 1 год, альбо тэрмін валютнага дэпазіту - менш за 2 гады, з налічаных працэнтаў давядзецца заплаціць падаходны падатак па стаўцы 13%. Важна разумець, што падатак не закранае асноўную суму ўкладу і распаўсюджваецца толькі на працэнты. Прыклад разліку падатку па даход по ўкладзе Дапусцім, вы зрабілі ўклад на 1000 беларускіх рублёў пад 10% гадавых н...
Даведацца больш
Схемы пагашэння
Калі вы разглядаеце банкаўскія прапановы па крэдытах, звярніце ўвагу на схемы пагашэння крэдытнай запазычанасці ... Пры аднолькавых суме, працэнтнай стаўцы і тэрміне крэдыту агульная сума плацяжу па працэнтах можа адрознівацца ў залежнасці ад схемы пагашэння. Дзве асноўныя схемы пагашэння крэдыту аннуітэтныя (фіксаваныя) або дыферэнцыраваныя плацяжы. Ануітэт - гэта аднолькавы па суме штомесячны плацёж. Гэта значыць пры аннуітэтным плацяжы вы кожны месяц плаціце аднолькавую суму (асноўны доўг і працэнты) незалежна ад сумы запазычанасці. Іншы спосаб пагашэння крэдыту - гэта дыферэнцыраваны плацёж (працэнт налічваецца на астатнюю суму асноўнага доўгу). Пры дыферэнцыраваных плацяжах ваша сума штомесячных выплат будзе памяншацца да к...
Даведацца больш
Адзіны падатак і самазанятасць
У некаторых выпадках беларусы, якія працуюць самі на сабе, могуць не рэгістравацца як індывідуальныя прадпрымальнікі і стаць плацельшчыкамі адзінага падатку. Дзякуючы гэтаму можна спрасціць бюракратычныя працэдуры, пазбегнуць дэкларавання даходаў, мінімізаваць падатковыя плацяжы і іншыя выдаткі. Такі від дзейнасці называецца «самазанятасць», і ён вельмі зручны. Аднак даступна самазанятасць толькі тым грамадзянам, якія ажыццяўляюць вызначаныя віды дзейнасці. Па законе, працаваць на сябе без рэгістрацыі ІП можна, калі вы: • самастойна рыхтуеце і прадаяце кулінарную прадукцыю, хлебабулачныя і кандытарскія вырабы • падаяце паслугі ў сферы дызайну – гэта можа быць дызайн інтэр'ераў, графічны дызайн, дызайн адзення ці абутку, дызайн мэбл...
Даведацца больш
Віды махлярства
Коратка аб асноўных метадах фінансавых махляроў, а таксама пра тое, як своечасова распазнаць падман і захаваць свае грошы. У працэсе развіцця тэхналогій з'явіліся даступныя кожнаму спосабы плаціць за тавары і паслугі, не выходзячы з дому. Адпаведна, і злачынцы навучыліся красці дыстанцыйна. Ключ да іх поспеху - не толькі вынаходлівасць і тэхналагічная дасведчанасць, але і залішнія даверлівасць, нядбаласць або хцівасць ахвяры ашуканца. Фінансавыя піраміды. Як распазнаць? Сацыяльныя сеткі запоўненыя прапановамі прайсці курсы, трэнінгі, марафоны па фінансавай асвеце, стварыць крыніцы сталага даходу і разбагацець. У найлепшым выпадку можна патраціць не вельмі многа грошай на набыццё бескарысных ведаў. Аднак нярэдка за “паспяховымі інвеста...
Даведацца больш
Неразумныя траты
Верагодна, многім з вас даводзілася прымаць фінансавыя рашэнні, пра якія вы потым шкадавалі. Як навучыцца правільна прымаць рашэнні, якія датычацца нашых фінансаў? Што такое неразумныя траты? Як вы думаеце? Можна сказаць, што неразумныя траты – гэта памылкі ў планаванні і размеркаванні грашовых сродкаў. У канчатковым выніку неразумныя траты прыводзяць да недахопу грошай, да даўгоў, да празмернай крэдытнай нагрузкі... Асноўнай прычынай неразумных тратаў, як правіла, з'яўляецца тое, што фінансавы лад жыцця чалавека не адпавядае яго сапраўдным жаданням. За кожнай пустой тратай хаваецца пэўная эмацыйная патрэба. Скажам, магчыма, што юнак, які купляе дарагую рэч, хоча такім чынам "выцерці нос" сябрам, а маладая дзяўчына, якая бярэ ў крэдыт...
Даведацца больш
Каштоўныя паперы
Купля каштоўных папер – гэта яшчэ адзін спосаб захаваць і павялічыць свае зберажэнні, гэтак жа як, напрыклад, банкаўскі ўклад. Пад агульнай назвай каштоўныя паперы маюць на ўвазе звычайна акцыі і аблігацыі, хоць ёсць і больш складаныя прылады для прафесіяналаў. Вядома, інвеставанне ў каштоўныя паперы – гэта цэлая навука. І патрабуе навучання. Акцыя – гэта каштоўная папера, якая дае права яе ўладальніку ўдзельнічаць у кіраванні кампаніяй, а таксама магчымасць атрымліваць частку прыбытку кампаніі. Акцыя – папера, якая сведчыць долю інвестара ў капітале кампаніі. Купляючы акцыю таго ці іншага прадпрыемства, вы становіцеся адным з яго акцыянераў. Частку прыбытку, якую атрымлівае ўладальнік акцый, называюць дывідэндамі. Пры інвесціраван...
Даведацца больш
3D-Secure
Сёння многія сэрвісы пераходзяць у анлайн, а разам з імі – і плацяжы. Шопінг у інтэрнэце, анлайн-браніраванне білетаў, плацяжы ў мабільных прыкладаннях – неад'емная частка жыцця сучаснага чалавека. Калі мы плацім картай у звычайным магазіне або здымаем наяўныя грошы, то, як правіла, пацвярджаем аперацыю ПІН-кодам. Гэты сакрэтны код і ёсць гарант бяспекі для нашых грошай. А што рабіць з інтэрнэтам? Бо для аплаты патрабуюцца рэквізіты, надрукаваныя на самой карце – яе нумар, тэрмін дзеяння і код CVV / CVC. Даведацца гэтыя рэквізіты можа любы чалавек, які атрымае магчымасць разгледзець вашу карту. Не спяшайцеся хвалявацца – вашу бяспеку пры плацяжах у інтэрнэце забяспечвае пратакол 3D Secure або працэдура дадатковай аўтэнтыфікацыі плацел...
Даведацца больш
Пенсійнае страхаванне
Калі чалавек дасягае пэўнага ўзросту або адпрацоўвае неабходны працоўны стаж, ён можа перастаць працаваць і кожны месяц атрымліваць ад дзяржавы некаторую суму сродкаў для жыцця – пенсію. Велічыня пенсіі залежыць ад некалькіх фактараў: накопленага стажу, велічыні заробка ў мінулым – і, як правіла, яна невялікая. Адным са спосабаў атрымання дадатку да пенсіі з'яўляецца накапляльнае пенсійнае страхаванне. Накапляльнае пенсійнае страхаванне або, як яго яшчэ называюць, страхаванне дадатковай пенсіі, – гэта выгляд добраахвотнага страхавання, у рамках якога чалавек збірае грошы, робячы рэгулярныя абавязковыя ўзносы, а пасля выхаду на пенсію атрымлівае магчымасць выдаткаваць накопленае. Страхавая кампанія са свайго боку не проста захоўвае грошы ...
Даведацца больш
Наш сын часта бярэ крэдыты, не гасіць іх у час, узнікаюць штрафы і пратэрміноўкі. Нашай пенсіі не хапае, каб разлічыцца па яго крэдытах. Куды звярнуцца, каб яму перасталі выдаваць крэдыты?

Забараніць банкам выдаваць крэдыты канкрэтным асобам нельга. Банкі прымаюць рашэнне аб выдачы крэдыту самастойна, вывучыўшы фінансавае становішча пазычальніка, праверыўшы яго крэдытную гісторыю, паручыцеляў, ацаніўшы рызыкі і іншае. Абмежаваць чалавека ў праве заключаць дагаворы можа толькі суд, абмежаваўшы яго дзеяздольнасць або прызнаўшы недзеяздольным, але для гэтага неабходныя важкія падставы. Сваякі не абавязаны плаціць па даўгах адзін аднаго. Гэты абавязак ўзнікае толькі ў выпадку, калі вы падпісалі дагавор паручыцельства. Таксама важна ведаць, што па рашэнні суда на маёмасць пазычальніка (у першую чаргу на закладзеную) можа быць спагнанне. Пры недастатковасці гэтай маёмасцi банк мае права патрабаваць выдзелу долі пазычальніка з агульнай маёмасці.

Даведацца больш
Гульня "Дзе фінансавая логіка"

Гульня складаецца з чатырох раўндаў:

1. Знайдзі лішняе;
2. Знайдзі агульнае;
3. Здагадайся прыказку;
4. Формула ўсяго.

Згуляйце ў гульню! Праверце сваю логіку ў частцы фінансаў!

Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека

Буклет "Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека" - адрэдактаваная міжнародная версія арыгінальнага дацкага буклета "Unge og Digital Sikkerhed", які быў распрацаваны для Global Money Week у Даніі. Рускамоўная версія адаптавана і перакладзена спецыялістамі Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка"

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка" 

Герой аповесцi Грошык знаёмiць дзяцей са сваiмi прыгодамi ў Краiне фiнансаў, дае ўрокi фiнансавай адукацыi, знаёмiць з грашовай энцыклапедыяй. Кнiга цiкавая, патрэбная для сямейнага чытання, для правядзення гутарак у школах i дзiцячых садках.

Падатковая дэкларацыя — гэта аформленае па спецыяльнай форме афіцыйная заява плацельшчыка аб тым, што за справаздачны перыяд часу ён атрымліваў пэўныя віды даходаў і ажыццяўляў выдаткі.


Уклад (дэпазіт) — гэта грошы, якія грамадзянін перадае ў банк з мэтай захоўвання і атрымання даходу або на пэўны тэрмін, або да запатрабавання, або да наступлення (ненаступлення) падзеі, пра якую гаварылася ў заключаным дагаворы.

Даведацца больш
Усе артыкулы
Усе матэрыялы

Даведайся, на што ты здольны

Ці ведаеце вы як абараніць сваю маёмасць і зберажэнні?

Ваш аўтамабіль застрахаваны? А Ваша кватэра? Страхаванне можа быць і добраахвотным, і абавязковым. Што такое страхавы выпадак? А хто ажыццяўляе нагляд за страхавой дзейнасцю? Даведаемся адказы на гэтыя пытанні.

Прайсці тэст
Больш тэстаў
Карта партала
© Нацыянальны банк Рэспублiкi Беларусь nbrb.by, 2013-2025 Распрацоўшчык cbt.by

Для обеспечения удобства пользователей сайта используются cookies

Что такое cookie-файлы?

Cookies или cookie-файлы – небольшие фрагменты данных, которые интернет-ресурс отправляет в браузер пользователя. Веб-браузер сохраняет эти файлы, а при повторном посещении того же интернет-ресурса отправляет их сайту обратно.

Cookies хранятся на устройстве пользователя и содержат данные о посещенных ресурсах. Их используют для авторизации, хранения индивидуальных настроек для каждого пользователя, сбора статистики и отслеживания активности.

Какие cookie-файлы собираются на Портале?

Вы можете настроить использование каждой категории файлов cookie, за исключением категории «технические (строго необходимые) cookie», без которых невозможно функционирование сайта.

Технические (строго необходимые) cookie-файлы обеспечивают просмотр содержимого Портала и получение доступа к функционалу. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректной работы ПО Портала и не передается третьим лицам.

Функциональные cookie-файлы позволяют обеспечить индивидуальный опыт использования Портала и устанавливаются в ответ на действия пользователя. Например, выбор версии для слабовидящих и выбор языка. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректного отображения информации пользователям Портала и не передается третьим лицам.

Аналитические cookie-файлы помогают улучшить производительность Портала и сделать его более удобным для использования. Национальный банк использует аналитические инструменты Google Analytics и Яндекс.Метрика, которые применяются в целях предоставления статистических показателей использования Портала без идентификации пользователей.

Пользователи могут «Принять все» или «Отклонить все» обрабатываемые на Портале cookie-файлы.

Полное или частичное отключение cookies может привести к ограничению доступа к функционалу Портала.
Сколько хранятся cookies?

В зависимости от сроков хранения в браузере устройства пользователя Национальный банк использует сеансовые и постоянные cookies.

Сеансовые cookies хранятся только во время пользования Порталом, а постоянные – в течение времени, указанного в параметрах файлов cookies, или до момента их удаления пользователем.

Вы можете ознакомиться с Политикой в отношении обработки cookie-файлов на Едином портале финансовой грамотности.