Адзiны партал  фiнансавай граматнасцi для моладзі
рус
  • Падзеі
    • Алімпіяда
    • Конкурс відэаблогераў
    • Конкурс студэнтаў
    • Іншыя мерапрыемствы
    • Навіны
  • Медыя
    • Відэа
    • Фота
  • База ведаў
    • Тэарэтычны падраздзел
      • Грошы
      • Уклады
      • Крэдыты i фінансаванне
      • Налогі
      • Процідзеянне махлярству
      • Асабісты бюджэт
      • Інвестыцыі
      • Безнаяўны разлік
      • Страхаванне
      • Частыя пытанні
    • Кнігі
    • Брашуры
    • Прэзентацыі
    • Заданні алімпіяды
    • Слоўнік
  • Гульні
  • Тэсты

Памер:

А

А

А

Тып:

T

T

Колер:

К

К

К

будзь у цэнтры падзей

Тыдзень фінансавай граматнасці 2025
"Навядзі парадак у асабістых фінансах" – Нацыянальны банк аб'яўляе конкурс відэаблогераў
Вызначаны пераможцы рэспубліканскай алімпіяды па фінансавай граматнасці сярод навучэнцаў
Вызначаны пераможцы конкурсу на лепшую работу па эканамічнай тэматыцы сярод студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў
Усе падзеі

Будзь заўсёды ў тэме

  • Грошы
  • Уклады
  • Крэдыты i фінансаванне
  • Налогі
  • Процідзеянне махлярству
  • Асабісты бюджэт
  • Інвестыцыі
  • Безнаяўны разлік
  • Страхаванне
  • Частыя пытанні
Фальшывыя грошы
Як толькі грошы сталі выкарыстоўвацца як неад'емны элемент таварнага абмену, з'явіліся людзі, якія пачалі вырабляць фальшывыя купюры і манеты. Самыя старыя выяўленыя фальшыўкі – гэта копія срэбнай манеты VI ст. да н.э. з грэцкага вострава Эгіна. Ва ўсе часы фальшываманетчыкі падвяргаліся неміласэрным ганенням, разнастайным пакаранням. У Старажытным Рыме злачынцаў спальвалі або кідалі львам, у Англіі ім адсякалі правую руку. Першымі мерамі барацьбы з вырабам фальшывак была праверка масы манет і ўтрымання ў іх долі каштоўных металаў. У нашай краіне друкаваць грошы можа толькі Нацыянальны банк. Падробка грашовых купюр караецца па законе. Сучасныя грошы валодаюць адмысловымі бачнымі (іх можа вызначыць любы грамадзянін) і нябачнымі (пра якія ...
Даведацца больш
Уклад (дэпазіт)
Банкаўскі ўклад (дэпазіт) – гэта грашовыя сродкі, перададзеныя банку пад працэнты і на ўмовах вяртання, вызначаных дагаворам банкаўскага ўкладу (дэпазіту). У адпаведнасці з Дэкрэтам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 лістапада 2015 г. № 7 "Аб прыцягненні грашовых сродкаў ва ўклады (дэпазіты)", ад 12 лістапада 2015 года дагаворы тэрміновага і ўмоўнага банкаўскага ўкладу (дэпазіту) падраздзяляюцца на безадзыўныя і адзыўныя. Галоўнай адметнай асаблівасцю гэтых двух відаў дагавораў з'яўляюцца ўмовы датэрміновага вяртання ўкладу (дэпазіту). Пры заключэнні адзыўнага дагавора прадугледжваецца магчымасць датэрміновага вяртання ўкладу (дэпазіту) па ініцыятыве ўкладчыка. Пры гэтым пэўныя тэрміны і ўмовы вяртання ўкладу (дэпазіту) будуць прап...
Даведацца больш
Віды крэдытаў
Давайце паспрабуем разабрацца ва ўсёй разнастайнасці крэдытных прадуктаў. Гэта важна, таму што ад віду запазычання залежаць асноўныя правілы прадастаўлення і пагашэння крэдыту, пералік неабходных дакументаў і працэдура іх разгляду банкамі, максімальна магчымая сума, на якую вы можаце разлічваць, велічыня працэнтнай стаўкі і многія іншыя ўмовы дагавора. Пасля даследавання тэмы, вы зможаце пры неабходнасці падабраць сабе найбольш зручны і выгадны крэдыт. Такім чынам, усе крэдыты можна падзяліць на некалькі катэгорый і падкатэгорый. Катэгорыя №1. Па мэтавай накіраванасці Умовы некаторых крэдытаў залежаць ад мэты, на якую вы плануеце патраціць атрыманыя сродкі. Мэта можа быць загадзя выразна прапісана ў дагаворы. Такія крэдыты назыв...
Даведацца больш
Адзіны падатак і самазанятасць
У некаторых выпадках беларусы, якія працуюць самі на сабе, могуць не рэгістравацца як індывідуальныя прадпрымальнікі і стаць плацельшчыкамі адзінага падатку. Дзякуючы гэтаму можна спрасціць бюракратычныя працэдуры, пазбегнуць дэкларавання даходаў, мінімізаваць падатковыя плацяжы і іншыя выдаткі. Такі від дзейнасці называецца «самазанятасць», і ён вельмі зручны. Аднак даступна самазанятасць толькі тым грамадзянам, якія ажыццяўляюць вызначаныя віды дзейнасці. Па законе, працаваць на сябе без рэгістрацыі ІП можна, калі вы: • самастойна рыхтуеце і прадаяце кулінарную прадукцыю, хлебабулачныя і кандытарскія вырабы • падаяце паслугі ў сферы дызайну – гэта можа быць дызайн інтэр'ераў, графічны дызайн, дызайн адзення ці абутку, дызайн мэбл...
Даведацца больш
Чатыры новых небяспечных сцэнарыяў
З развіццём інтэрнэт-тэхналогій махлярства ў сеціве стала больш складаным і вытанчаным. Злачынцы ўвесь час распрацоўваюць новыя метады падману, каб абыйсці сістэмы бяспекі і атрымаць доступ да чужых асабістых даных, фінансавых рэсурсаў або канфідэнцыйнай інфармацыі. У гэтым артыкуле мы распавядзем пра некалькі сучасных спосабаў махлярства ў сеціве, каб перасцерагчы вас ад магчымых праблем. Як кажуць у народзе: пільнасць ніколі не бывае марнай. Фэйкавыя дадаткі банкаў У Беларусі з’явілася новая схема анлайн-махлярства, звязаная з фэйкавымі банкаўскімі дадаткамі. Кіберзлачынцы звяртаюцца да замаскіраваных праграм выдаленага доступу пад выглядам легітымных банкаўскіх дадаткаў і распаўсюджваюць іх праз месэнджэры, выдаючы сябе за супрацоў...
Даведацца больш
Неразумныя траты
Верагодна, многім з вас даводзілася прымаць фінансавыя рашэнні, пра якія вы потым шкадавалі. Як навучыцца правільна прымаць рашэнні, якія датычацца нашых фінансаў? Што такое неразумныя траты? Як вы думаеце? Можна сказаць, што неразумныя траты – гэта памылкі ў планаванні і размеркаванні грашовых сродкаў. У канчатковым выніку неразумныя траты прыводзяць да недахопу грошай, да даўгоў, да празмернай крэдытнай нагрузкі... Асноўнай прычынай неразумных тратаў, як правіла, з'яўляецца тое, што фінансавы лад жыцця чалавека не адпавядае яго сапраўдным жаданням. За кожнай пустой тратай хаваецца пэўная эмацыйная патрэба. Скажам, магчыма, што юнак, які купляе дарагую рэч, хоча такім чынам "выцерці нос" сябрам, а маладая дзяўчына, якая бярэ ў крэдыт...
Даведацца больш
Акцыi
Акцыя – гэта каштоўная папера. Любая каштоўная папера дае яе трымальніку тыя ці іншыя правы. У выпадку з акцыямі такіх правоў адразу некалькі: Права на атрыманне часткі прыбытку кампаніі ў выглядзе дывідэндаў. Гэта азначае, што ўладальнікі акцый кампаніі могуць перыядычна атрымліваць прыбытак – калі кампанія працуе з прыбыткам. Права на атрыманне часткі маёмасці кампаніі ў выпадку яе ліквідацыі. У прынцыпе, купля акцыі азначае, што вы зрабілі ўклад у статутны капітал арганізацыі. І калі яна ліквідуецца – напрыклад, па прычыне банкруцтва – вам вернецца пэўная частка грошай прапарцыйна зробленаму вамі ўнёску. У некаторых выпадках акцыя дае яе трымальніку права ўдзельнічаць у кіраванні кампаніяй, у прыняцці кіраўнічых рашэнняў. Але для ...
Даведацца больш
QR-код і фінансы
QR-код - гэта карцінка, у якой зашыфравана тэкставая інфармацыя. Слова ўтварылася ад англійскага "quick response" - даслоўна "хуткі водгук". Калі на QR-код навесці смартфон з устаноўленым спецыяльным дадаткам і ўключыць камеру, прылада імгненна расшыфруе карцінку і прапануе выканаць дзеянне, зашыфраванае ў кодзе. Напрыклад, перайсці на той ці іншы сайт або аплаціць тавар ці паслугу. Як працуе аплата па QR-кодзе Механізм аплаты па QR-кодзе называецца куайрынг, зараз ён набірае папулярнасць па ўсім свеце. Развіваецца ён і ў Беларусі. Прапаноўвае паслугу сэрвіс, які называецца E-POS. Падключыцца да яго можа любы прадпрымальнік. Такім чынам, ён атрымае магчымасць ажыццяўляць безнаяўныя плацяжы па QR-кодзе. Адбываецца гэта наступным чынам:...
Даведацца больш
Пенсійнае страхаванне
Калі чалавек дасягае пэўнага ўзросту або адпрацоўвае неабходны працоўны стаж, ён можа перастаць працаваць і кожны месяц атрымліваць ад дзяржавы некаторую суму сродкаў для жыцця – пенсію. Велічыня пенсіі залежыць ад некалькіх фактараў: накопленага стажу, велічыні заробка ў мінулым – і, як правіла, яна невялікая. Адным са спосабаў атрымання дадатку да пенсіі з'яўляецца накапляльнае пенсійнае страхаванне. Накапляльнае пенсійнае страхаванне або, як яго яшчэ называюць, страхаванне дадатковай пенсіі, – гэта выгляд добраахвотнага страхавання, у рамках якога чалавек збірае грошы, робячы рэгулярныя абавязковыя ўзносы, а пасля выхаду на пенсію атрымлівае магчымасць выдаткаваць накопленае. Страхавая кампанія са свайго боку не проста захоўвае грошы ...
Даведацца больш
Як ацаніць свае фінансавыя магчымасці і зразумець, на якую суму мае сэнс браць крэдыт?

Зразумела, фінансавыя магчымасці ва ўсіх розныя, але ёсць некалькі простых правіл, выкананне якіх вам дапаможа. Па-першае, лічыце даходы і расходы не толькі на сябе, але і на вашу сям'ю або фінансава залежных ад вас людзей (дзеці, састарэлыя бацькі). Па-другое, цвяроза ацаніце развіццё сваёй кар'еры і сітуацыю, у якой знаходзіцца ваш працадаўца. Па-трэцяе, успомніце, ці былі вы паручыцелем па крэдытах іншых людзей. Калі яны адмовяцца плаціць, іх праблемы стануць вашымі. Па-чацвёртае, паколькі крэдыты бяруць на некалькі гадоў, прыкіньце, якія буйныя выдаткі вас чакаюць (нараджэнне дзяцей, аплата вучобы). Памятаеце таксама, што калі плацяжы перавысяць палову вашага гадавога даходу, то рызыка браць крэдыт вялікая.

Даведацца больш
Гульня "Дзе фінансавая логіка"

Гульня складаецца з чатырох раўндаў:

1. Знайдзі лішняе;
2. Знайдзі агульнае;
3. Здагадайся прыказку;
4. Формула ўсяго.

Згуляйце ў гульню! Праверце сваю логіку ў частцы фінансаў!

Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека

Буклет "Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека" - адрэдактаваная міжнародная версія арыгінальнага дацкага буклета "Unge og Digital Sikkerhed", які быў распрацаваны для Global Money Week у Даніі. Рускамоўная версія адаптавана і перакладзена спецыялістамі Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка"

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка" 

Герой аповесцi Грошык знаёмiць дзяцей са сваiмi прыгодамi ў Краiне фiнансаў, дае ўрокi фiнансавай адукацыi, знаёмiць з грашовай энцыклапедыяй. Кнiга цiкавая, патрэбная для сямейнага чытання, для правядзення гутарак у школах i дзiцячых садках.

Аверс — вонкавы, галоўны бок манеты. Вызначаецца па наяўнасці на ім дзяржаўнага герба, эмблемы, назвы краіны ці выявы манарха.


Індэкс спажывецкіх цэн — разліковы паказчык, які ўяўляе сабой сярэднеўзважаную велічыню, якая адлюстроўвае змяненне спажывецкіх цэн на пэўную дату, у адносінах да перыяду, прынятага за базавы.

Даведацца больш
Усе артыкулы
Усе матэрыялы

Даведайся, на што ты здольны

Што вы ведаеце пра лічбавыя тэхналогіі ў фінансавай сферы?

Лічбавы банкінг актыўна развіваецца, з'яўляюцца новыя спосабы аплаты. АРІП і МСІ, QR-код і біяметрыя – што вы ведаеце пра гэта?

Прайсці тэст
Больш тэстаў
Карта партала
© Нацыянальны банк Рэспублiкi Беларусь nbrb.by, 2013-2025 Распрацоўшчык cbt.by

Для обеспечения удобства пользователей сайта используются cookies

Что такое cookie-файлы?

Cookies или cookie-файлы – небольшие фрагменты данных, которые интернет-ресурс отправляет в браузер пользователя. Веб-браузер сохраняет эти файлы, а при повторном посещении того же интернет-ресурса отправляет их сайту обратно.

Cookies хранятся на устройстве пользователя и содержат данные о посещенных ресурсах. Их используют для авторизации, хранения индивидуальных настроек для каждого пользователя, сбора статистики и отслеживания активности.

Какие cookie-файлы собираются на Портале?

Вы можете настроить использование каждой категории файлов cookie, за исключением категории «технические (строго необходимые) cookie», без которых невозможно функционирование сайта.

Технические (строго необходимые) cookie-файлы обеспечивают просмотр содержимого Портала и получение доступа к функционалу. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректной работы ПО Портала и не передается третьим лицам.

Функциональные cookie-файлы позволяют обеспечить индивидуальный опыт использования Портала и устанавливаются в ответ на действия пользователя. Например, выбор версии для слабовидящих и выбор языка. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректного отображения информации пользователям Портала и не передается третьим лицам.

Аналитические cookie-файлы помогают улучшить производительность Портала и сделать его более удобным для использования. Национальный банк использует аналитические инструменты Google Analytics и Яндекс.Метрика, которые применяются в целях предоставления статистических показателей использования Портала без идентификации пользователей.

Пользователи могут «Принять все» или «Отклонить все» обрабатываемые на Портале cookie-файлы.

Полное или частичное отключение cookies может привести к ограничению доступа к функционалу Портала.
Сколько хранятся cookies?

В зависимости от сроков хранения в браузере устройства пользователя Национальный банк использует сеансовые и постоянные cookies.

Сеансовые cookies хранятся только во время пользования Порталом, а постоянные – в течение времени, указанного в параметрах файлов cookies, или до момента их удаления пользователем.

Вы можете ознакомиться с Политикой в отношении обработки cookie-файлов на Едином портале финансовой грамотности.