Адзiны партал  фiнансавай граматнасцi для моладзі
рус
  • Падзеі
    • Алімпіяда
    • Конкурс відэаблогераў
    • Конкурс студэнтаў
    • Іншыя мерапрыемствы
    • Навіны
  • Медыя
    • Відэа
    • Фота
  • База ведаў
    • Тэарэтычны падраздзел
      • Грошы
      • Уклады
      • Крэдыты i фінансаванне
      • Налогі
      • Процідзеянне махлярству
      • Асабісты бюджэт
      • Інвестыцыі
      • Безнаяўны разлік
      • Страхаванне
      • Частыя пытанні
    • Кнігі
    • Брашуры
    • Прэзентацыі
    • Заданні алімпіяды
    • Слоўнік
  • Гульні
  • Тэсты

Памер:

А

А

А

Тып:

T

T

Колер:

К

К

К

будзь у цэнтры падзей

Тыдзень фінансавай граматнасці 2025
"Навядзі парадак у асабістых фінансах" – Нацыянальны банк аб'яўляе конкурс відэаблогераў
Вызначаны пераможцы рэспубліканскай алімпіяды па фінансавай граматнасці сярод навучэнцаў
Вызначаны пераможцы конкурсу на лепшую работу па эканамічнай тэматыцы сярод студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў
Усе падзеі

Будзь заўсёды ў тэме

  • Грошы
  • Уклады
  • Крэдыты i фінансаванне
  • Налогі
  • Процідзеянне махлярству
  • Асабісты бюджэт
  • Інвестыцыі
  • Безнаяўны разлік
  • Страхаванне
  • Частыя пытанні
Гісторыя
Цяжка сабе ўявіць сучаснае жыццё без грошай. Грошы - гэта мера кошту, сродак плацяжу, адна з формаў назапашвання зберажэнняў. Пры выкарыстанні грошай вытворца тавару мае магчымасць прадаць свой тавар сёння, а купіць сыравіну, напрыклад, толькі праз тыдзень. Пры гэтым ён можа прадаць свой тавар у адным месцы, а купіць патрэбны яму зусім у іншым. Такім чынам, грошы як сродак звароту пераадольваюць часавыя і прасторавыя абмежаванні пры абмене. Гэта найважнейшая вынаходніцтва чалавецтва, без якога развіццё грамадства было б немагчымым. Даволі доўга чалавек абыходзіўся без грошай. Многія тысячагоддзі адзіным спосабам атрымаць жаданае служыў просты абмен таварамі,  гэта значыць бартэр. Лішкі ўласнай вытворчасці абменьваліся на лішкі, наяўныя ў...
Даведацца больш
Працэнты па ўкладах
Важнай умовай банкаўскага ўкладу з'яўляецца велічыня працэнтнай стаўкі. Працэнтная стаўка па банкаўскаму ўкладу адлюстроўваецца ў працэнтах гадавога даходу, незалежна ад сумы ўкладу. Налічэнне працэнтаў можа ажыццяўляцца па формулах простага або складанага працэнта (капіталізацыя). Просты працэнт – працэнт, якi налічваецца на суму ўкладу зыходзячы з тэрміну ўкладу з пэўнай перыядычнасцю, якая была вызначана у дагаворы банкаўскага ўкладу, без уліку раней налічаных на ўклад працэнтаў. Сума грашовых сродкаў, якая належыць да выплаты ўкладчыку пры налічэнні простых працэнтаў па ўкладу разлічваецца па формуле: ∑% = Грошы +  Грошы x Працэнт x Днi              100 x 365(6) дзе грошы - сума грашовых сродкаў на рахунку ўкладу, прац...
Даведацца больш
Краўдфандзінг
Свет не стаіць на месцы, а рухаецца наперад з фантастычнай хуткасцю. Таму часам хуткасць зпаяўлення новых крэатыўных ідэй значна перавышае тыя магчымасці, у першую чаргу фінансавыя, якія існуюць у людзей, у галовах якіх гэтыя ідэі нарадзіліся. Калі ў ініцыятараў недастаткова тых ці іншых рэсурсаў для рэалізацыі сваіх ідэй застаецца спадзявацца толькі на тое, што хто-небудзь гэтыя рэсурсы знойдзе і прадаставіць ім у карыстанне. Як правіла, такімі людзьмі выступаюць інвестары. Адной з своеасаблівых формаў фінансавай падтрымкі арыгінальных ідэй і праектаў, таксама адной з формаў інвеставання і з'яўляецца краудфандзінг. Па сваёй сутнасці краудфандзінг з'яўляецца формай сумеснага фінансавання той ці іншай ініцыятывы вялікай колькасцю параўнал...
Даведацца больш
Падаті - чаму іх трэба плаціць
Падаткі – гэта абавязковыя плацяжы, якія фізічныя асобы і арганізацыі пералічваюць у бюджэт. За кошт гэтых сродкаў дзяржава можа выконваць свае асноўныя функцыі: забяспечваць сацыяльную падтрымку, фінансаваць адукацыю, ахову здароўя, правапарадак, добраўпарадкаванне населеных пунктаў, будаўніцтва дарог і гэтак далей. У гісторыі развіцця грамадства яшчэ ні адна дзяржава не змагла абысціся без падаткаў, паколькі для выканання сваіх абавязкаў перад грамадствам ёй патрабуецца вялікая сума грашовых сродкаў. Зыходзячы з гэтага, памер падатковых ставак можа вызначацца сумай расходаў дзяржавы на выкананне мінімуму яго функцый: у краінах з бясплатнай для грамадзян медыцынай, адукацыяй, маштабнай сацпадтрымкай падаткі могуць быць вышэй, у іншых...
Даведацца больш
Чатыры новых небяспечных сцэнарыяў
З развіццём інтэрнэт-тэхналогій махлярства ў сеціве стала больш складаным і вытанчаным. Злачынцы ўвесь час распрацоўваюць новыя метады падману, каб абыйсці сістэмы бяспекі і атрымаць доступ да чужых асабістых даных, фінансавых рэсурсаў або канфідэнцыйнай інфармацыі. У гэтым артыкуле мы распавядзем пра некалькі сучасных спосабаў махлярства ў сеціве, каб перасцерагчы вас ад магчымых праблем. Як кажуць у народзе: пільнасць ніколі не бывае марнай. Фэйкавыя дадаткі банкаў У Беларусі з’явілася новая схема анлайн-махлярства, звязаная з фэйкавымі банкаўскімі дадаткамі. Кіберзлачынцы звяртаюцца да замаскіраваных праграм выдаленага доступу пад выглядам легітымных банкаўскіх дадаткаў і распаўсюджваюць іх праз месэнджэры, выдаючы сябе за супрацоў...
Даведацца больш
Адносіны да грошай
Давайце пагаворым аб фінансавым дабрабыце і рэалізацыі сваёй уласнай фінансавай свабоды. Давайце паспрабуем разабрацца, што такое фінансавая свабода і што варта рабіць, каб умець правільна распараджацца сваімі фінансамі. Фінансавая свабода - гэта дастатковая колькасць грошай, якая дазволіць чалавеку рэалізоўваць свае імкнення і жаданні, адчуваць сябе ўпэўнена і лёгка ў жыцці. Што трэба зрабіць на шляху да фінансавай свабоды? Прыняць на сябе адказнасць за сваё жыццё. Ва ўсім, што адбываецца з намі ў жыцці, трэба шукаць прычыны толькі ў сабе. Кіруйце сваім жыццём самі, гэта ВАША жыццё, а не чужое! У КОЖНАГА чалавека ёсць усе шанцы стаць заможным. Вырашыце, якія крокі неабходна зрабіць для паляпшэння сваёй фінансавай сітуацыі. Стаўце ...
Даведацца больш
Рэйтынгі і рэнкінгі
  Уявіце сабе сітуацыю, што вы прыехалі ў незнаёмы горад і хочаце смачна перакусіць. Што вы зробіце? Зойдзеце ў iнтэрнэт, каб пазнаеміцца з  рэйтынгам устаноў. Чым больш зорачак і станоўчых водгукаў у рэстарана, тым больш шанцаў, што ежа там сапраўды смачная і апетытная.   Ці, напрыклад, вы вырашылі купіць новы тэлефон. На сайце буйной крамы тэхнікі размешчана мноства розных мадэляў. Але як з іх выбраць тое, што патрэбна? Вось тут і прыходзіць на дапамогу рэйтынг мадэляў! Па ім адразу відаць, які смартфон карыстаецца папулярнасцю ў пакупнікоў і менш за ўсё выклікае скаргаў.   У гэтым артыкуле мы пагаворым аб рэйтынгах арганізацый, якія складаюцца рэйтынгавымі агенцтвамі.   Што такое рэйтынг   Рэйтынг – гэта сістэм...
Даведацца больш
3D-Secure
Сёння многія сэрвісы пераходзяць у анлайн, а разам з імі – і плацяжы. Шопінг у інтэрнэце, анлайн-браніраванне білетаў, плацяжы ў мабільных прыкладаннях – неад'емная частка жыцця сучаснага чалавека. Калі мы плацім картай у звычайным магазіне або здымаем наяўныя грошы, то, як правіла, пацвярджаем аперацыю ПІН-кодам. Гэты сакрэтны код і ёсць гарант бяспекі для нашых грошай. А што рабіць з інтэрнэтам? Бо для аплаты патрабуюцца рэквізіты, надрукаваныя на самой карце – яе нумар, тэрмін дзеяння і код CVV / CVC. Даведацца гэтыя рэквізіты можа любы чалавек, які атрымае магчымасць разгледзець вашу карту. Не спяшайцеся хвалявацца – вашу бяспеку пры плацяжах у інтэрнэце забяспечвае пратакол 3D Secure або працэдура дадатковай аўтэнтыфікацыі плацел...
Даведацца больш
АСГА і КАСКО
Кожны ўладальнік аўтамабіля згодна з законам павінен аформіць для свайго «жалезнага каня» страхавы поліс АСГА, які страхуе грамадзянскую адказнасць кіроўцы перад іншымі ўдзельнікамі дарожнага руху. Калі па віне кіроўцы адбудзецца ДТЗ – страты пацярпеламу боку будуць пакрыты страхавой кампаніяй. Поліс АСГА з'яўляецца абавязковым дакументам для допуску аўтамабіля да дарожнага руху. Пры яго адсутнасці кіроўцу прыйдзецца заплаціць штраф. Для афармлення АСГА трэба звярнуцца ў страхавую кампанію з наступнымі дакументамі: Пашпарт уладальніка транспартнага сродку або іншы дакумент, які замяняе яго Тэхнічны пашпарт або іншы дакумент, які пацвярджае права на валоданне транспартным сродкам Дзякуючы АСГА ў некаторых выпадках можна афор...
Даведацца больш
Наш сын часта бярэ крэдыты, не гасіць іх у час, узнікаюць штрафы і пратэрміноўкі. Нашай пенсіі не хапае, каб разлічыцца па яго крэдытах. Куды звярнуцца, каб яму перасталі выдаваць крэдыты?

Забараніць банкам выдаваць крэдыты канкрэтным асобам нельга. Банкі прымаюць рашэнне аб выдачы крэдыту самастойна, вывучыўшы фінансавае становішча пазычальніка, праверыўшы яго крэдытную гісторыю, паручыцеляў, ацаніўшы рызыкі і іншае. Абмежаваць чалавека ў праве заключаць дагаворы можа толькі суд, абмежаваўшы яго дзеяздольнасць або прызнаўшы недзеяздольным, але для гэтага неабходныя важкія падставы. Сваякі не абавязаны плаціць па даўгах адзін аднаго. Гэты абавязак ўзнікае толькі ў выпадку, калі вы падпісалі дагавор паручыцельства. Таксама важна ведаць, што па рашэнні суда на маёмасць пазычальніка (у першую чаргу на закладзеную) можа быць спагнанне. Пры недастатковасці гэтай маёмасцi банк мае права патрабаваць выдзелу долі пазычальніка з агульнай маёмасці.

Даведацца больш
Гульня "Дзе фінансавая логіка"

Гульня складаецца з чатырох раўндаў:

1. Знайдзі лішняе;
2. Знайдзі агульнае;
3. Здагадайся прыказку;
4. Формула ўсяго.

Згуляйце ў гульню! Праверце сваю логіку ў частцы фінансаў!

Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека

Буклет "Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека" - адрэдактаваная міжнародная версія арыгінальнага дацкага буклета "Unge og Digital Sikkerhed", які быў распрацаваны для Global Money Week у Даніі. Рускамоўная версія адаптавана і перакладзена спецыялістамі Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка"

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка" 

Герой аповесцi Грошык знаёмiць дзяцей са сваiмi прыгодамi ў Краiне фiнансаў, дае ўрокi фiнансавай адукацыi, знаёмiць з грашовай энцыклапедыяй. Кнiга цiкавая, патрэбная для сямейнага чытання, для правядзення гутарак у школах i дзiцячых садках.

Безнаяўныя разлікі — разлікі безнаяўнымі грашыма шляхам пералічэння пэўнай сумы грашовых сродкаў па рахунках у крэдытных установах.


Дыстанцыйнае банкаўскае абслугоўванне — гэта калі банкаўскімі паслугамі можна карыстацца без наведвання банка. З дому, офіса, аўтамабіля, з выкарыстаннем кампутара ці спецыяльнага дадатку на мабільным тэлефоне.

Даведацца больш
Усе артыкулы
Усе матэрыялы

Даведайся, на што ты здольны

Што вы ведаеце пра Нацыянальны банк?

У нашай краіне цэнтральным банкам і дзяржаўным органам Рэспублікі Беларусь з'яўляецца Нацыянальны банк. Ці ведаеце вы, чым ён займаецца?

Прайсці тэст
Больш тэстаў
Карта партала
© Нацыянальны банк Рэспублiкi Беларусь nbrb.by, 2013-2025 Распрацоўшчык cbt.by

Для обеспечения удобства пользователей сайта используются cookies

Что такое cookie-файлы?

Cookies или cookie-файлы – небольшие фрагменты данных, которые интернет-ресурс отправляет в браузер пользователя. Веб-браузер сохраняет эти файлы, а при повторном посещении того же интернет-ресурса отправляет их сайту обратно.

Cookies хранятся на устройстве пользователя и содержат данные о посещенных ресурсах. Их используют для авторизации, хранения индивидуальных настроек для каждого пользователя, сбора статистики и отслеживания активности.

Какие cookie-файлы собираются на Портале?

Вы можете настроить использование каждой категории файлов cookie, за исключением категории «технические (строго необходимые) cookie», без которых невозможно функционирование сайта.

Технические (строго необходимые) cookie-файлы обеспечивают просмотр содержимого Портала и получение доступа к функционалу. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректной работы ПО Портала и не передается третьим лицам.

Функциональные cookie-файлы позволяют обеспечить индивидуальный опыт использования Портала и устанавливаются в ответ на действия пользователя. Например, выбор версии для слабовидящих и выбор языка. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректного отображения информации пользователям Портала и не передается третьим лицам.

Аналитические cookie-файлы помогают улучшить производительность Портала и сделать его более удобным для использования. Национальный банк использует аналитические инструменты Google Analytics и Яндекс.Метрика, которые применяются в целях предоставления статистических показателей использования Портала без идентификации пользователей.

Пользователи могут «Принять все» или «Отклонить все» обрабатываемые на Портале cookie-файлы.

Полное или частичное отключение cookies может привести к ограничению доступа к функционалу Портала.
Сколько хранятся cookies?

В зависимости от сроков хранения в браузере устройства пользователя Национальный банк использует сеансовые и постоянные cookies.

Сеансовые cookies хранятся только во время пользования Порталом, а постоянные – в течение времени, указанного в параметрах файлов cookies, или до момента их удаления пользователем.

Вы можете ознакомиться с Политикой в отношении обработки cookie-файлов на Едином портале финансовой грамотности.