Адзiны партал  фiнансавай граматнасцi для моладзі
рус
  • Падзеі
    • Алімпіяда
    • Конкурс відэаблогераў
    • Конкурс студэнтаў
    • Іншыя мерапрыемствы
    • Навіны
  • Медыя
    • Відэа
    • Фота
  • База ведаў
    • Тэарэтычны падраздзел
      • Грошы
      • Уклады
      • Крэдыты i фінансаванне
      • Налогі
      • Процідзеянне махлярству
      • Асабісты бюджэт
      • Інвестыцыі
      • Безнаяўны разлік
      • Страхаванне
      • Частыя пытанні
    • Кнігі
    • Брашуры
    • Прэзентацыі
    • Заданні алімпіяды
    • Слоўнік
  • Гульні
  • Тэсты

Памер:

А

А

А

Тып:

T

T

Колер:

К

К

К

будзь у цэнтры падзей

Тыдзень фінансавай граматнасці 2025
"Навядзі парадак у асабістых фінансах" – Нацыянальны банк аб'яўляе конкурс відэаблогераў
Вызначаны пераможцы рэспубліканскай алімпіяды па фінансавай граматнасці сярод навучэнцаў
Вызначаны пераможцы конкурсу на лепшую работу па эканамічнай тэматыцы сярод студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў
Усе падзеі

Будзь заўсёды ў тэме

  • Грошы
  • Уклады
  • Крэдыты i фінансаванне
  • Налогі
  • Процідзеянне махлярству
  • Асабісты бюджэт
  • Інвестыцыі
  • Безнаяўны разлік
  • Страхаванне
  • Частыя пытанні
Дэнамінацыя
Дэнамінацыю ў народзе называюць "абразанне" нулёў. У выніку дэнамінацыі адбываецца змена наміналу грошай, што спрыяе спрашчэнню разлікаў і ўпарадкаванню грашовага абароту. Дэнамінацыя можа быць ўмоўнай: усе дамаўляюцца паміж сабой лічыць грошы так, быццам на іх няма гэтых лішніх нулёў (так, да прыкладу, было ў Беларусі ў 1994 годзе). Але часцей яна суправаджаецца выпускам у абарачэнне новых купюр. Паўторымся, галоўная мэта дэнамінацыі – спрасціць разлікі, каб не апераваць пры іх занадта вялікімі і нязручнымі сумамі. Сам жа працэс не ўплывае на фактычную каштоўнасць грошай. Усе цэны і курсы валют памяншаюцца роўна на той жа каэфіцыент, што і намінал грошай. У сусветнай гісторыі дэнамінацыя часта станавілася следствам працяглага росту кошт...
Даведацца больш
Віды ўкладаў
Дагаворам могуць быць прадугледжаны любыя ўмовы вяртання ўкладу, якія не пярэчаць закону. Умовамі банкаўскага ўклада можа быць прадугледжана магчымасць папаўнення ўкладу і расходу частцы сродкаў ўкладу ў перыяд яго дзеяння. Банкаўскія ўклады дзеляцца на тры асноўныя катэгорыі: да запатрабавання, тэрміновыя і ўмоўныя. Пад умоўным разумеецца ўклад, па якім сума ўкладу з налічанымі працэнтами вяртаецца ўкладчыку пры (не)надыходу пэўных абставiн (падзеі), якiя былi вызначаны ў заключаным дагаворы. Ужываецца досыць рэдка. Уклад да запатрабавання. Па ўмовах ўкладу да запатрабавання тэрмін ці іншае ўмова вяртання ўкладу не ўсталёўваюцца. Уклад знаходзіцца ў банку столькі часу, колькі палічыць патрэбным укладчык, гэта значыць да скасавання...
Даведацца больш
Схемы пагашэння
Калі вы разглядаеце банкаўскія прапановы па крэдытах, звярніце ўвагу на схемы пагашэння крэдытнай запазычанасці ... Пры аднолькавых суме, працэнтнай стаўцы і тэрміне крэдыту агульная сума плацяжу па працэнтах можа адрознівацца ў залежнасці ад схемы пагашэння. Дзве асноўныя схемы пагашэння крэдыту аннуітэтныя (фіксаваныя) або дыферэнцыраваныя плацяжы. Ануітэт - гэта аднолькавы па суме штомесячны плацёж. Гэта значыць пры аннуітэтным плацяжы вы кожны месяц плаціце аднолькавую суму (асноўны доўг і працэнты) незалежна ад сумы запазычанасці. Іншы спосаб пагашэння крэдыту - гэта дыферэнцыраваны плацёж (працэнт налічваецца на астатнюю суму асноўнага доўгу). Пры дыферэнцыраваных плацяжах ваша сума штомесячных выплат будзе памяншацца да к...
Даведацца больш
Віды падаткаў
Падаткі ў Беларусі бяруцца з фізічных і юрыдычных асоб і пералічваюцца ў рэспубліканскі ці мясцовыя бюджэты. Сярод асноўных відаў падаткаў можна вызначыць наступныя: Падатак на дабаўленую вартасць (ПДВ). Плацельшчыкамі гэтага падатку з'яўляюцца юрыдычныя асобы – менавіта яны робяць пералічэнне ў бюджэт, аднак ПДВ уключаецца ў кошт тавараў і паслуг, таму на практыцы ПДВ тычыцца і фізічных асоб. Стаўка ПДВ у Беларусі складае 20%, аднак існуе шэраг тавараў і паслуг, для якіх прадугледжаны iльготы: падатковая стаўка можа быць паніжана альбо адсутнічаць наогул. Падатак на дабаўленую вартасць – найважнейшая крыніца падатковых даходаў дзяржавы, за кошт яго, як правіла, фарміруецца прыкладна трэць ўсіх падатковых паступленняў. ПДВ паступае як у ...
Даведацца больш
Віды махлярства
Коратка аб асноўных метадах фінансавых махляроў, а таксама пра тое, як своечасова распазнаць падман і захаваць свае грошы. У працэсе развіцця тэхналогій з'явіліся даступныя кожнаму спосабы плаціць за тавары і паслугі, не выходзячы з дому. Адпаведна, і злачынцы навучыліся красці дыстанцыйна. Ключ да іх поспеху - не толькі вынаходлівасць і тэхналагічная дасведчанасць, але і залішнія даверлівасць, нядбаласць або хцівасць ахвяры ашуканца. Фінансавыя піраміды. Як распазнаць? Сацыяльныя сеткі запоўненыя прапановамі прайсці курсы, трэнінгі, марафоны па фінансавай асвеце, стварыць крыніцы сталага даходу і разбагацець. У найлепшым выпадку можна патраціць не вельмі многа грошай на набыццё бескарысных ведаў. Аднак нярэдка за “паспяховымі інвеста...
Даведацца больш
Адносіны да грошай
Давайце пагаворым аб фінансавым дабрабыце і рэалізацыі сваёй уласнай фінансавай свабоды. Давайце паспрабуем разабрацца, што такое фінансавая свабода і што варта рабіць, каб умець правільна распараджацца сваімі фінансамі. Фінансавая свабода - гэта дастатковая колькасць грошай, якая дазволіць чалавеку рэалізоўваць свае імкнення і жаданні, адчуваць сябе ўпэўнена і лёгка ў жыцці. Што трэба зрабіць на шляху да фінансавай свабоды? Прыняць на сябе адказнасць за сваё жыццё. Ва ўсім, што адбываецца з намі ў жыцці, трэба шукаць прычыны толькі ў сабе. Кіруйце сваім жыццём самі, гэта ВАША жыццё, а не чужое! У КОЖНАГА чалавека ёсць усе шанцы стаць заможным. Вырашыце, якія крокі неабходна зрабіць для паляпшэння сваёй фінансавай сітуацыі. Стаўце ...
Даведацца больш
Рызыка і даходнасць
Рызыка – гэта падзея, якая можа адбыцца з пэўнай доляй верагоднасці і ў выніку прывесці да негатыўных вынікаў. Фінансавая рызыка звязана з верагоднасцю ўзнікнення страт ўласных актываў або неатрымання планаваных даходаў. Навука пра тое, як абараніцца ад рызык – называецца кіраваннем рызыкамі, або рызыка-мэнэджментам.   Якія фінансавыя рызыкі існуюць?   Укладваючы свае зберажэнні ў якія-небудзь інструменты для атрымання прыбытку, можна сутыкнуцца з вялікай колькасцю фінансавых рызык. Самыя распаўсюджаныя з іх: • Валютныя рызыкі • Працэнтныя рызыкі • Інфляцыйныя рызыкі • Рызыкі ліквіднасці • Рызыкі фінансавых пасярэднікаў   Раскажам пра кожную па парадку   1. Валютная рызыка – гэта рызыка страт з-за змен...
Даведацца больш
Бескантактавыя карткі
Бескантактавыя карткі дазваляюць аплачваць тавары і паслугі адным дотыкам карты да плацежнага тэрміналу. Дастаткова проста паднесці карту бліжэй да тэрміналу – і вуаля! – аперацыя будзе выканана. Тэхналогія працуе ў Беларусі з 2012 года. Бескантактная картка – вельмі зручная штука. У параўнанні са звычайнай плацежнай карткай яна мае шэраг пераваг: • Хуткасць. Аперацыя па бескантактавай карце здзяйсняецца практычна маментальна, адразу ж пасля таго, як вы паднеслі яе да прылады. Калі сума аплаты невялікая – не трэба ўводзіць ПІН-код. Любая карта – гэта нашмат хутчэй, чым наяўныя грошы, а бескантактная карта – адназначна хутчэй, чым звычайная плацежная карта. • Бяспека. Вам ніколі і ні пры якіх умовах не прыйдзецца перадаваць карту...
Даведацца больш
АСГА і КАСКО
Кожны ўладальнік аўтамабіля згодна з законам павінен аформіць для свайго «жалезнага каня» страхавы поліс АСГА, які страхуе грамадзянскую адказнасць кіроўцы перад іншымі ўдзельнікамі дарожнага руху. Калі па віне кіроўцы адбудзецца ДТЗ – страты пацярпеламу боку будуць пакрыты страхавой кампаніяй. Поліс АСГА з'яўляецца абавязковым дакументам для допуску аўтамабіля да дарожнага руху. Пры яго адсутнасці кіроўцу прыйдзецца заплаціць штраф. Для афармлення АСГА трэба звярнуцца ў страхавую кампанію з наступнымі дакументамі: Пашпарт уладальніка транспартнага сродку або іншы дакумент, які замяняе яго Тэхнічны пашпарт або іншы дакумент, які пацвярджае права на валоданне транспартным сродкам Дзякуючы АСГА ў некаторых выпадках можна афор...
Даведацца больш
Чаму працэнты па крэдытах вышэй, чым па ўкладах?

Банк працуе наступным чынам: прымае грашовыя сродкі ў фізічных і юрыдычных асоб ва ўклады і дае гэтыя грошы ў выглядзе крэдытаў. Як і ў любым вытворчым працэсе, ёсць розніца паміж коштам «сыравіны» і коштам «канчатковай прадукцыі». Гэтая розніца ўяўляе сабой аперацыйныя выдаткі банка (каб збіраць і захоўваць ўклады, абслугоўваць кліентаў, выдаваць крэдыты, размяшчаць рэкламу і інш.), а таксама выдаткі на рызыку (банк нясе выдаткі па  крэдытах, якія не вярнуліся і павінен падтрымліваць неабходны ўзровень рэзерваў). На стаўкі таксама ўплываюць суадносіны попыту і прапановы грашовых рэсурсаў у эканоміцы, канкурэнцыя.

Даведацца больш
Гульня "Дзе фінансавая логіка"

Гульня складаецца з чатырох раўндаў:

1. Знайдзі лішняе;
2. Знайдзі агульнае;
3. Здагадайся прыказку;
4. Формула ўсяго.

Згуляйце ў гульню! Праверце сваю логіку ў частцы фінансаў!

Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека

Буклет "Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека" - адрэдактаваная міжнародная версія арыгінальнага дацкага буклета "Unge og Digital Sikkerhed", які быў распрацаваны для Global Money Week у Даніі. Рускамоўная версія адаптавана і перакладзена спецыялістамі Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка"

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка" 

Герой аповесцi Грошык знаёмiць дзяцей са сваiмi прыгодамi ў Краiне фiнансаў, дае ўрокi фiнансавай адукацыi, знаёмiць з грашовай энцыклапедыяй. Кнiга цiкавая, патрэбная для сямейнага чытання, для правядзення гутарак у школах i дзiцячых садках.

Наяўныя грошы — грашовыя сродкі ў іх першароднай форме, у выглядзе папяровых грошай і манет, грашовых знакаў.


Плацяжы роўнымі долямі — спосаб пагашэння крэдыту роўнымі па велічыні плацяжамі, якія разлічваюцца шляхам дзялення асноўнага доўгу і працэнтаў, налічаных за ўвесь тэрмін карыстання крэдытам, на колькасць плацежных перыядаў.

Даведацца больш
Усе артыкулы
Усе матэрыялы

Даведайся, на што ты здольны

Што вы ведаеце пра лічбавыя тэхналогіі ў фінансавай сферы?

Лічбавы банкінг актыўна развіваецца, з'яўляюцца новыя спосабы аплаты. АРІП і МСІ, QR-код і біяметрыя – што вы ведаеце пра гэта?

Прайсці тэст
Больш тэстаў
Карта партала
© Нацыянальны банк Рэспублiкi Беларусь nbrb.by, 2013-2025 Распрацоўшчык cbt.by

Для обеспечения удобства пользователей сайта используются cookies

Что такое cookie-файлы?

Cookies или cookie-файлы – небольшие фрагменты данных, которые интернет-ресурс отправляет в браузер пользователя. Веб-браузер сохраняет эти файлы, а при повторном посещении того же интернет-ресурса отправляет их сайту обратно.

Cookies хранятся на устройстве пользователя и содержат данные о посещенных ресурсах. Их используют для авторизации, хранения индивидуальных настроек для каждого пользователя, сбора статистики и отслеживания активности.

Какие cookie-файлы собираются на Портале?

Вы можете настроить использование каждой категории файлов cookie, за исключением категории «технические (строго необходимые) cookie», без которых невозможно функционирование сайта.

Технические (строго необходимые) cookie-файлы обеспечивают просмотр содержимого Портала и получение доступа к функционалу. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректной работы ПО Портала и не передается третьим лицам.

Функциональные cookie-файлы позволяют обеспечить индивидуальный опыт использования Портала и устанавливаются в ответ на действия пользователя. Например, выбор версии для слабовидящих и выбор языка. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректного отображения информации пользователям Портала и не передается третьим лицам.

Аналитические cookie-файлы помогают улучшить производительность Портала и сделать его более удобным для использования. Национальный банк использует аналитические инструменты Google Analytics и Яндекс.Метрика, которые применяются в целях предоставления статистических показателей использования Портала без идентификации пользователей.

Пользователи могут «Принять все» или «Отклонить все» обрабатываемые на Портале cookie-файлы.

Полное или частичное отключение cookies может привести к ограничению доступа к функционалу Портала.
Сколько хранятся cookies?

В зависимости от сроков хранения в браузере устройства пользователя Национальный банк использует сеансовые и постоянные cookies.

Сеансовые cookies хранятся только во время пользования Порталом, а постоянные – в течение времени, указанного в параметрах файлов cookies, или до момента их удаления пользователем.

Вы можете ознакомиться с Политикой в отношении обработки cookie-файлов на Едином портале финансовой грамотности.