Адзiны партал  фiнансавай граматнасцi для моладзі
рус
  • Падзеі
    • Алімпіяда
    • Конкурс відэаблогераў
    • Конкурс студэнтаў
    • Іншыя мерапрыемствы
    • Навіны
  • Медыя
    • Відэа
    • Фота
  • База ведаў
    • Тэарэтычны падраздзел
      • Грошы
      • Уклады
      • Крэдыты i фінансаванне
      • Налогі
      • Процідзеянне махлярству
      • Асабісты бюджэт
      • Інвестыцыі
      • Безнаяўны разлік
      • Страхаванне
      • Частыя пытанні
    • Кнігі
    • Брашуры
    • Прэзентацыі
    • Заданні алімпіяды
    • Слоўнік
  • Гульні
  • Тэсты

Памер:

А

А

А

Тып:

T

T

Колер:

К

К

К

будзь у цэнтры падзей

Тыдзень фінансавай граматнасці 2025
"Навядзі парадак у асабістых фінансах" – Нацыянальны банк аб'яўляе конкурс відэаблогераў
Вызначаны пераможцы рэспубліканскай алімпіяды па фінансавай граматнасці сярод навучэнцаў
Вызначаны пераможцы конкурсу на лепшую работу па эканамічнай тэматыцы сярод студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў
Усе падзеі

Будзь заўсёды ў тэме

  • Грошы
  • Уклады
  • Крэдыты i фінансаванне
  • Налогі
  • Процідзеянне махлярству
  • Асабісты бюджэт
  • Інвестыцыі
  • Безнаяўны разлік
  • Страхаванне
  • Частыя пытанні
Дэнамінацыя
Дэнамінацыю ў народзе называюць "абразанне" нулёў. У выніку дэнамінацыі адбываецца змена наміналу грошай, што спрыяе спрашчэнню разлікаў і ўпарадкаванню грашовага абароту. Дэнамінацыя можа быць ўмоўнай: усе дамаўляюцца паміж сабой лічыць грошы так, быццам на іх няма гэтых лішніх нулёў (так, да прыкладу, было ў Беларусі ў 1994 годзе). Але часцей яна суправаджаецца выпускам у абарачэнне новых купюр. Паўторымся, галоўная мэта дэнамінацыі – спрасціць разлікі, каб не апераваць пры іх занадта вялікімі і нязручнымі сумамі. Сам жа працэс не ўплывае на фактычную каштоўнасць грошай. Усе цэны і курсы валют памяншаюцца роўна на той жа каэфіцыент, што і намінал грошай. У сусветнай гісторыі дэнамінацыя часта станавілася следствам працяглага росту кошт...
Даведацца больш
Уклад (дэпазіт)
Банкаўскі ўклад (дэпазіт) – гэта грашовыя сродкі, перададзеныя банку пад працэнты і на ўмовах вяртання, вызначаных дагаворам банкаўскага ўкладу (дэпазіту). У адпаведнасці з Дэкрэтам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 11 лістапада 2015 г. № 7 "Аб прыцягненні грашовых сродкаў ва ўклады (дэпазіты)", ад 12 лістапада 2015 года дагаворы тэрміновага і ўмоўнага банкаўскага ўкладу (дэпазіту) падраздзяляюцца на безадзыўныя і адзыўныя. Галоўнай адметнай асаблівасцю гэтых двух відаў дагавораў з'яўляюцца ўмовы датэрміновага вяртання ўкладу (дэпазіту). Пры заключэнні адзыўнага дагавора прадугледжваецца магчымасць датэрміновага вяртання ўкладу (дэпазіту) па ініцыятыве ўкладчыка. Пры гэтым пэўныя тэрміны і ўмовы вяртання ўкладу (дэпазіту) будуць прап...
Даведацца больш
Краўдфандзінг
Свет не стаіць на месцы, а рухаецца наперад з фантастычнай хуткасцю. Таму часам хуткасць зпаяўлення новых крэатыўных ідэй значна перавышае тыя магчымасці, у першую чаргу фінансавыя, якія існуюць у людзей, у галовах якіх гэтыя ідэі нарадзіліся. Калі ў ініцыятараў недастаткова тых ці іншых рэсурсаў для рэалізацыі сваіх ідэй застаецца спадзявацца толькі на тое, што хто-небудзь гэтыя рэсурсы знойдзе і прадаставіць ім у карыстанне. Як правіла, такімі людзьмі выступаюць інвестары. Адной з своеасаблівых формаў фінансавай падтрымкі арыгінальных ідэй і праектаў, таксама адной з формаў інвеставання і з'яўляецца краудфандзінг. Па сваёй сутнасці краудфандзінг з'яўляецца формай сумеснага фінансавання той ці іншай ініцыятывы вялікай колькасцю параўнал...
Даведацца больш
Адзіны падатак і самазанятасць
У некаторых выпадках беларусы, якія працуюць самі на сабе, могуць не рэгістравацца як індывідуальныя прадпрымальнікі і стаць плацельшчыкамі адзінага падатку. Дзякуючы гэтаму можна спрасціць бюракратычныя працэдуры, пазбегнуць дэкларавання даходаў, мінімізаваць падатковыя плацяжы і іншыя выдаткі. Такі від дзейнасці называецца «самазанятасць», і ён вельмі зручны. Аднак даступна самазанятасць толькі тым грамадзянам, якія ажыццяўляюць вызначаныя віды дзейнасці. Па законе, працаваць на сябе без рэгістрацыі ІП можна, калі вы: • самастойна рыхтуеце і прадаяце кулінарную прадукцыю, хлебабулачныя і кандытарскія вырабы • падаяце паслугі ў сферы дызайну – гэта можа быць дызайн інтэр'ераў, графічны дызайн, дызайн адзення ці абутку, дызайн мэбл...
Даведацца больш
Віды махлярства
Коратка аб асноўных метадах фінансавых махляроў, а таксама пра тое, як своечасова распазнаць падман і захаваць свае грошы. У працэсе развіцця тэхналогій з'явіліся даступныя кожнаму спосабы плаціць за тавары і паслугі, не выходзячы з дому. Адпаведна, і злачынцы навучыліся красці дыстанцыйна. Ключ да іх поспеху - не толькі вынаходлівасць і тэхналагічная дасведчанасць, але і залішнія даверлівасць, нядбаласць або хцівасць ахвяры ашуканца. Фінансавыя піраміды. Як распазнаць? Сацыяльныя сеткі запоўненыя прапановамі прайсці курсы, трэнінгі, марафоны па фінансавай асвеце, стварыць крыніцы сталага даходу і разбагацець. У найлепшым выпадку можна патраціць не вельмі многа грошай на набыццё бескарысных ведаў. Аднак нярэдка за “паспяховымі інвеста...
Даведацца больш
Неразумныя траты
Верагодна, многім з вас даводзілася прымаць фінансавыя рашэнні, пра якія вы потым шкадавалі. Як навучыцца правільна прымаць рашэнні, якія датычацца нашых фінансаў? Што такое неразумныя траты? Як вы думаеце? Можна сказаць, што неразумныя траты – гэта памылкі ў планаванні і размеркаванні грашовых сродкаў. У канчатковым выніку неразумныя траты прыводзяць да недахопу грошай, да даўгоў, да празмернай крэдытнай нагрузкі... Асноўнай прычынай неразумных тратаў, як правіла, з'яўляецца тое, што фінансавы лад жыцця чалавека не адпавядае яго сапраўдным жаданням. За кожнай пустой тратай хаваецца пэўная эмацыйная патрэба. Скажам, магчыма, што юнак, які купляе дарагую рэч, хоча такім чынам "выцерці нос" сябрам, а маладая дзяўчына, якая бярэ ў крэдыт...
Даведацца больш
Акцыi
Акцыя – гэта каштоўная папера. Любая каштоўная папера дае яе трымальніку тыя ці іншыя правы. У выпадку з акцыямі такіх правоў адразу некалькі: Права на атрыманне часткі прыбытку кампаніі ў выглядзе дывідэндаў. Гэта азначае, што ўладальнікі акцый кампаніі могуць перыядычна атрымліваць прыбытак – калі кампанія працуе з прыбыткам. Права на атрыманне часткі маёмасці кампаніі ў выпадку яе ліквідацыі. У прынцыпе, купля акцыі азначае, што вы зрабілі ўклад у статутны капітал арганізацыі. І калі яна ліквідуецца – напрыклад, па прычыне банкруцтва – вам вернецца пэўная частка грошай прапарцыйна зробленаму вамі ўнёску. У некаторых выпадках акцыя дае яе трымальніку права ўдзельнічаць у кіраванні кампаніяй, у прыняцці кіраўнічых рашэнняў. Але для ...
Даведацца больш
Плацежная картка
Плацежная карта – інструмент, з дапамогай якога можна атрымаць доступ да ўласнага банкаўскага рахунку, ажыццяўляць з яго безнаяўны плацёж альбо знімаць грошы. У гутарцы плацежныя карты часта называюць пластыкавымі, і з імі напэўна знаёмы практычна кожны беларус, бо ў пачатку 2020 года ў абарачэнні знаходзілася больш за 15 млн. карт, выпушчаных беларускімі банкамі. А гэта больш чым па 1,5 карты на кожнага жыхара краіны, уключаючы нават немаўлятаў! Літара закона Парадак здзяйснення аперацый па картах рэгламентуецца Нацыянальным банкам. Паводле інструкцыі, якая рэгламентуе парадак здзяйснення аперацый з банкаўскімі плацежнымі картамі, выкарыстоўваць карту можа толькі ўладальнік рахунка і трымальнік карты. Трымальнік карты абавязаны па...
Даведацца больш
Дагавор страхавання
Асноўным прадметам зваротаў па страхавых паслугах з'яўляецца нязгода грамадзян з памерам страхавой выплаты або з адмовай страхавой арганізацыі ў выплаце страхавой кампенсацыі. Пры разглядзе дадзеных зваротаў, у большасці выпадкаў, высвятляецца, што спрэчкі ўзнікаюць, у асноўным, з-за недастатковага азнаямлення страхавальнікамі з умовамі Правіл добраахвотнага страхавання, у адпаведнасці з якімі былі заключаны дагаворы страхавання. Таму кожнаму страхавальніку было б вельмі карысна ведаць асноўныя страхавыя прынцыпы і правілы пры заключэнні любога дагавора страхавання, каб выключыць у далейшым складаныя і непрыемныя моманты, звязаныя з надыходам страхавога выпадку і наступнымі выплатамі страхавой кампаніяй. Разгледзім найбольш важныя ...
Даведацца больш
Як складаецца крэдытная гісторыя? Што значыць дрэнная крэдытная гісторыя?

У крэдытнай гісторыі фізічнай асобы змяшчаюцца звесткі аб раней атрыманых ім крэдытах, авердрафтах, пазыках, прадастаўленых паручыцельствах і іншае. Крэдытная гісторыя захоўваецца ў Нацыянальным банку, а звесткі для яе прадастаўляюць банкі і некаторыя іншыя фінансавыя ўстановы, у якія звяртаўся кліент. Дрэнная крэдытная гісторыя - гэта несвоечасовае пагашэнне крэдыту, пазыкі. Калі крэдыт пагашаецца своечасова і ў поўным аб'ёме, то некаторыя банкі для такіх кліентаў зніжаюць працэнтную стаўку. І, наадварот: у каго крэдытная гісторыя дрэнная, таму наўрад нейкая фінансавая ўстанова пагадзіцца выдаць крэдыт. Крэдытная гісторыя дазваляе банкам мінімізаваць свае рызыкі і адсочваць рэпутацыю пазычальніка, пачынаючы з яго першага крэдыту. Часта па няведанні людзі мала надаюць увагі сваёй крэдытнай гісторыі і, не прытрымліваючыся ўмоў крэдытавання дробных пакупак, псуюць сабе рэпутацыю, а потым не могуць узяць крэдыт на нешта важнае і неабходнае.

Даведацца больш
Гульня "Дзе фінансавая логіка"

Гульня складаецца з чатырох раўндаў:

1. Знайдзі лішняе;
2. Знайдзі агульнае;
3. Здагадайся прыказку;
4. Формула ўсяго.

Згуляйце ў гульню! Праверце сваю логіку ў частцы фінансаў!

Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека

Буклет "Будзь асцярожны анлайн! Моладзь і лічбавая бяспека" - адрэдактаваная міжнародная версія арыгінальнага дацкага буклета "Unge og Digital Sikkerhed", які быў распрацаваны для Global Money Week у Даніі. Рускамоўная версія адаптавана і перакладзена спецыялістамі Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка"

Грошык i таямнiчы кошык. Азбука фiнансавай граматнасцi ад "Беларусбанка" 

Герой аповесцi Грошык знаёмiць дзяцей са сваiмi прыгодамi ў Краiне фiнансаў, дае ўрокi фiнансавай адукацыi, знаёмiць з грашовай энцыклапедыяй. Кнiга цiкавая, патрэбная для сямейнага чытання, для правядзення гутарак у школах i дзiцячых садках.

Валюта — нацыянальныя, замежныя і сусветныя грошы, як у наяўнай форме, так і ў безнаяўнай, якія з'яўляюцца законным сродкам плацяжу.


Дысконт — даход па аблігацыі ў выглядзе розніцы паміж цаной набыцця аблігацыі і намінальным коштам аблігацыі, якая выплачваецца эмітэнтам пры пагашэнні гэтай аблігацыі.

Даведацца больш
Усе артыкулы
Усе матэрыялы

Даведайся, на што ты здольны

Што вы ведаеце пра Нацыянальны банк?

У нашай краіне цэнтральным банкам і дзяржаўным органам Рэспублікі Беларусь з'яўляецца Нацыянальны банк. Ці ведаеце вы, чым ён займаецца?

Прайсці тэст
Больш тэстаў
Карта партала
© Нацыянальны банк Рэспублiкi Беларусь nbrb.by, 2013-2025 Распрацоўшчык cbt.by

Для обеспечения удобства пользователей сайта используются cookies

Что такое cookie-файлы?

Cookies или cookie-файлы – небольшие фрагменты данных, которые интернет-ресурс отправляет в браузер пользователя. Веб-браузер сохраняет эти файлы, а при повторном посещении того же интернет-ресурса отправляет их сайту обратно.

Cookies хранятся на устройстве пользователя и содержат данные о посещенных ресурсах. Их используют для авторизации, хранения индивидуальных настроек для каждого пользователя, сбора статистики и отслеживания активности.

Какие cookie-файлы собираются на Портале?

Вы можете настроить использование каждой категории файлов cookie, за исключением категории «технические (строго необходимые) cookie», без которых невозможно функционирование сайта.

Технические (строго необходимые) cookie-файлы обеспечивают просмотр содержимого Портала и получение доступа к функционалу. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректной работы ПО Портала и не передается третьим лицам.

Функциональные cookie-файлы позволяют обеспечить индивидуальный опыт использования Портала и устанавливаются в ответ на действия пользователя. Например, выбор версии для слабовидящих и выбор языка. Данный вид cookies не хранится на серверах Портала, не используется иначе как для корректного отображения информации пользователям Портала и не передается третьим лицам.

Аналитические cookie-файлы помогают улучшить производительность Портала и сделать его более удобным для использования. Национальный банк использует аналитические инструменты Google Analytics и Яндекс.Метрика, которые применяются в целях предоставления статистических показателей использования Портала без идентификации пользователей.

Пользователи могут «Принять все» или «Отклонить все» обрабатываемые на Портале cookie-файлы.

Полное или частичное отключение cookies может привести к ограничению доступа к функционалу Портала.
Сколько хранятся cookies?

В зависимости от сроков хранения в браузере устройства пользователя Национальный банк использует сеансовые и постоянные cookies.

Сеансовые cookies хранятся только во время пользования Порталом, а постоянные – в течение времени, указанного в параметрах файлов cookies, или до момента их удаления пользователем.

Вы можете ознакомиться с Политикой в отношении обработки cookie-файлов на Едином портале финансовой грамотности.